⚜️Қазақстан тариxы ⚜️
Кіші жүздің Ресей империясы құрамына кіруі
➢ Қазақстанның Ресейге қосылуының басталған кезеңі 1731ж
➢ Кіші жүзді Ресейдің қол астына қосу ұсынысын қабылдаған патша Анна Иоанновна
➢ ХҮІІІ ғ. І-ші жартысында қазақтардың Ресейге қосылуын ұйымдастырушы Әбілқайыр хан
➢ Кіші жүздің ханы Әбілқайырдың жұмсауымен қазақтардың Ресейге қосылуы туралы келісім жүргізген елшілер Сейітқұл Қойдағұлұлы мен Құтлымбет Қоштайұлы (1731 ж. ақпанның 19-ы)
➢ 1731ж Әбілқайырды қолдап Ресейдің қол астына кіруге ант берген Кіші жүз старшындарының саны 29 старшын
➢ Қазақтардан ант алуға Ресейдің орыс елшілігін басқарып келген елші А.Тевкелев
➢ Кіші жүздің дербестігін сақтап қалуға тырысқан Бөкенбай батыр (табын руының батыры)
➢ Кіші жүздің Хиуа хандығымен , қарақалпақтармен шектесіп жатқан аймақтары Ресей империясына қосылмады ХІХ ғ. ортасына дейін
➢ 1734 жылы Сенаттың бас хатшысы И.К.Кириллов басқарған экспедицияның басты мақсаты Ор өзені бойында бекініс тұрғызу
➢ 1734 жылы Қазақ жерінде ұйымдастырылған экспедиция «Қырғыз-қайсақ»
➢ 1734 ж.ұйымдастырылған «Қырғыз-қайсақ» экспедициясының мақсаты 1) Кіші жүз жеріндегі табиғи ресурстарды зерттеу, 2)Орта Азия хандықтарымен керуен саудасын кеңейту,
➢ 3) Сырдария бойында қала тұрғызып, өзен флотилиясын ұйымдастыру.
➢ 1735ж Қазақстанның солтүстігінде өзен бойына салынған бекініс Ор
➢ 1738ж Орынборда қазақ сұлтандарының съезін шақырған, Орынбор комиссиясының бас-
➢ шысы В.Татишев (Әбілқайырмен қатар оның ұлдары Ералы, Нұралы бар, 60-қа жуық Кіші және Орта жүз старшындары Ресейге ант берді)
➢ Башқұрттардың көтерілісін басуға патша үкіметі Кіші жүз жасақтарын жұмсады 1735-1737ж.
➢ 1740ж. Кіші жүздің шекарасына қауіп төндірген мемлекет Иран (Нәдір шахтың Хиуаны талқандап ,Сырдарияға жақындауы)
➢ Орынбор шекаралық комиссиясының төрағасы И.И.Неплюев 1735 жылы негізі қаланған Орск қалашығын 1743 жылы жаңа жерге көшірді. Бұл қоныс Орынбор деп аталды
➢ Өзінің зардабы жағынан жоңғарлардың «Ақтабан шұбырындыдан» кем түспейтін шабуылдары қай жылдары болды 1741-1742ж.
➢ Ресей Сенаты қазақтарды және шекаралық өңірдегі бекіністерді қорғау жөнінде арнайы жарлық шығарды 1942 жылғы мамыр айының 20 күні
➢ Патша үкіметі қазақтарға Жайықтың бойына көшіп-қонуға тиым салды: 1742 жылы
➢ 1742ж 20мамырда Ресей сенатының Жарлығы Қазақтарды және шекаралық өңірлерді қорғау туралы
➢ 1747ж Нәдір шах өлгеннен кейін Хиуа тағына отырған хан Қайып сұлтан
- Әбілқайырдың Ресей құрамына кірудегі ең басты мақсаты Ресеймен сенімді байланыс орнатып, бар күшті қалмақтарға жұмылдыру
➢ Әбілқайырды 1748ж. өлтірген Барақ сұлтан